Η διάγνωση στην κινεζική ιατρική βασίζεται σε τέσσερις βασικούς άξονες:
- Οπτική παρατήρηση: για να ληφθούν πληροφορίες για το χρώμα του προσώπου, τη ζωτικότητα, το σχήμα και την κατάσταση της γλώσσας, του προσώπου, των πέντε οργάνων, των τεσσάρων άκρων, των γεννητικών οργάνων, του δέρματος και των περιττωμάτων.
- Ακουστική και οσφρητική παρατήρηση (τα αρχαία κινέζικα χρησιμοποιούν μια λέξη και για το "ακούω" και για το "μυρίζομαι") για να ληφθούν πληροφορίες για τον τόνο της φωνής, την αναπνοή, το βήχα ή το φτάρνισμα, το ρέψιμο, τα εντερικά ήχοι, τις οσμές του ασθενούς και των περιττωμάτων του.
- Συνέντευξη: για να ληφθούν πληροφορίες από τον ασθενή για την ασθένειά του, τις αισθήσεις του, το ιατρικό ιστορικό του και τις συνήθειες ζωής του.
- Μέτρηση του παλμού: στην κινεζική ιατρική, ο παλμός μπορεί να μετρηθεί στον καρπό αλλά και στον αστράγαλο, στο λαιμό και σε πολλά άλλα μέρη του σώματος.
Συλλέγοντας αυτές τις πληροφορίες, ο θεραπευτής τις αναλύει μέσω της θεωρίας της κινεζικής ιατρικής για να συμπεράνει την κατάσταση της ασθένειας. Δεν είναι ακριβώς η πρωταρχική αιτία που πρέπει να θεραπευτεί, αλλά η βαθύτερη τάξη που πρέπει να αποκατασταθεί ώστε ο ασθενής να ανακτήσει την υγεία του. Έτσι, η κινεζική ιατρική αντιμετωπίζει την αιτία και όχι το σύμπτωμα. Σε αυτή την περίπτωση, η αιτία της ασθένειας δεν είναι αυτό που προκάλεσε τη διαταραχή (κρύο, συναισθήματα, τροφή κ.λπ.) αλλά η βαθύτερη εσωτερική ανισορροπία, που ονομάζεται σύνδρομο και πρέπει να διακρίνεται από τα συμπτώματα που αντιλαμβάνεται ο ασθενής. Έτσι, ένα σύμπτωμα όπως ο πονοκέφαλος μπορεί να προκληθεί από εντελώς διαφορετικές εσωτερικές διαταραχές. Φυσικά, η αιτία αυτής της διαταραχής πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά τότε πρόκειται για πρόληψη και όχι για θεραπεία.