Chinese Calligrafie

Chinese calligrafie
Calligrafie van Xiaoqian LI

Calligrafie is de kunst van het vormen van de schrifttekens van een taal. Chinese calligrafie onderscheidt zich door de originaliteit en rijkdom van het Chinese schrift 汉字 hànzì. Chinese calligrafie biedt daarom een zeer breed expressieveld.

De meest bekende Chinese calligrafie is die welke wordt beoefend met een penseel. Chinese schoolkinderen leren ook om sinogrammen 汉字 hànzì goed te calligraferen met een balpen of een veerpen: deze calligrafie wordt veerpen calligrafie genoemd (niet erg verrassend als naam, dat is waar!). Degenen die goed kunnen calligraferen met een penseel hebben over het algemeen geen goede calligrafie met een veerpen en omgekeerd, het is een kwestie van polsflexibiliteit.

In de oudheid werden Chinese karakters 汉字 hànzì gegraveerd op ossenboten of schildpadschalen, en later op brons. Daarna werden boeken gemaakt van gebonden bamboe latten. Men gebruikte zeker een bamboeveer en roetzwart om te schrijven. De bamboeveer wordt soms nog steeds gebruikt.

Penseelcalligrafie wordt beoefend op rijstpapier of zijde (fragieler). Het materiaal van een calligraaf wordt de Vier Schatten van de Studiekamer 文房四宝 wénfáng sìbǎo genoemd. Het gaat om het penseel, het papier, de inkt en de inktsteen. De inkt komt in de vorm van een staafje dat men op de inktsteen wrijft met water om vloeibare inkt te verkrijgen. Tegenwoordig wordt inkt gevonden in kleine flesjes, veel handiger en van goede kwaliteit. Maar deze laatste methode maakt het niet mogelijk om alle gewenste dichtheden te verkrijgen.

Goede calligrafie was traditioneel de weerspiegeling van het cultuurniveau van een geleerde. Een goede arts moest een goede calligraaf 书法家 shūfǎjiā zijn (oeps!) en de keizerlijke examens om ambtenaar te worden legden meer nadruk op de calligrafie van de kandidaat dan op de inhoud van het werk!

De geschiedenis van het Chinese schrift 汉字 hànzì (meer dan 3000 jaar!) heeft het mogelijk gemaakt om vele calligrafische stijlen te ontwikkelen. Daarbovenop komen de verschillende schrijfwijzen van een karakter: gemiddeld 3 per karakter. Het karakter geluk heeft bijvoorbeeld meer dan honderd verschillende schrijfwijzen. De calligraaf heeft dus al een breed scala aan mogelijkheden. Hij kan ook variëren in dikte en dunheid om zijn emoties uit te drukken. Hij kan bepaalde karakters van een tekst anders calligraferen om hun betekenis te versterken of te variëren. Kortom, de boodschap die Chinese calligrafie kan overbrengen is zeer uitgebreid. Sommigen gaan zelfs zo ver dat ze volledig abstract worden.

Om Chinese calligrafie te leren, is het raadzaam om de basis van het Chinese schrift 汉字 hànzì te kennen, anders zal men het onderweg moeten leren. Men begint met het bestuderen van de fundamentele streken, vervolgens het tekenen van karakters in de reguliere stijl 楷书 kǎishū. Daarna leert men de lopende stijl 行书 xíngshū, en ten slotte de zeer cursieve grasstijl 草书 cǎoshū. De Chinezen zeggen dat de reguliere stijl is als staan, de lopende stijl is als lopen, en de grasstijl is als rennen.