Κεφάλαιο 8 του Λαο Τσε

Κινέζικο Κείμενο

上shàng善shàn若ruò水shuǐ。
水shuǐ善shàn利lì万wàn物wù而ér不bù争zhēng， 处chǔ众zhòng人rén所suǒ恶wù， 故gù几jī於yú道dào矣yǐ。
居jū善shàn地dì； 心xīn善shàn渊yuān， 与yǔ善shàn仁rén， 言yán善shàn信xìn， 政zhèng善shàn治zhì， 事shì善shàn能néng， 动dòng善shàn时shí。
夫fú惟wéi不bù争zhēng， 故gù无wú尤yóu。

Μετάφραση

Ο άνθρωπος με την ανώτερη αρετή είναι σαν το νερό.
Το νερό ξεχωρίζει στο να κάνει καλό σε όλα τα όντα και δεν αγωνίζεται.
Κατοικεί σε μέρη που απεχθάνεται ο όχλος.
Γι’ αυτό (ο σοφός) πλησιάζει το Νταο.
Ευχαριστιέται με την πιο ταπεινή θέση.
Η καρδιά του αγαπά να είναι βαθιά σαν άβυσσος.
Όταν κάνει δώρα, ξεχωρίζει στο να δείχνει ανθρωπιά.
Όταν μιλά, ξεχωρίζει στο να ασκεί την αλήθεια.
Όταν κυβερνά, ξεχωρίζει στο να φέρνει ειρήνη.
Όταν δρα, ξεχωρίζει στο να δείχνει ικανότητα.
Όταν κινείται, ξεχωρίζει στο να συμμορφώνεται με τους καιρούς.
Δεν αγωνίζεται με κανέναν· γι’ αυτό δεν δέχεται καμία κατηγορία.

Σημειώσεις

Αυτή είναι η φύση του νερού. Είναι μαλακό και αδύναμο· πηγαίνει σε άδεια μέρη και αποφεύγει τα γεμάτα· γεμίζει τις κοιλάδες και ρέει μετά προς τη θάλασσα. Δεν σταματά ούτε μέρα ούτε νύχτα. Αν κυκλοφορεί ψηλά, σχηματίζει βροχή και δροσιά· αν ρέει χαμηλά, σχηματίζει ποτάμια. Τα φυτά το χρειάζονται για να ζήσουν. Έτσι, το νερό ξεχωρίζει (善shàn) στο να κάνει καλό, να είναι χρήσιμο σε όλα τα όντα. Αν του αντιτίθεται ένα φράγμα, σταματά· αν του ανοίγεται μια διέξοδος, ρέει. Προσαρμόζεται για να γεμίσει ένα στρογγυλό ή τετράγωνο δοχείο κ.λπ. Γι’ αυτό λέγεται ότι δεν αγωνίζεται.

Η λέξη 善shàn (λαϊκά: καλός) έχει εδώ τη σημασία του bonus στο bonus dicere versus «έμπειρος στο να απαγγέλλει στίχους» του Βιργιλίου (Εκλ. Ε, Ι). Εξηγείται τέλεια από τον σχολιαστή Ντεκίνγκ: 水善利萬物而不爭shuǐ shàn lì wànwù ér bù zhēng «η αρετή του νερού έγκειται στο ότι είναι χρήσιμο σε όλα τα όντα».

Οι άνθρωποι αγαπούν τη δόξα και απεχθάνονται την ντροπή· αγαπούν την ανύψωση και απεχθάνονται την ταπείνωση. Αλλά το νερό ορμά προς τα χαμηλά μέρη και ευχαριστιέται να κατοικεί εκεί· αισθάνεται άνετα σε μέρη που απεχθάνεται ο όχλος.

Μπορούμε να πούμε ότι αυτός που είναι σαν το νερό (δηλαδή ο άνθρωπος με ανώτερη αρετή) πλησιάζει σχεδόν το Νταο.

Αν ο άνθρωπος μπορεί να το μιμηθεί (να μιμηθεί το νερό), θα μπορεί να εισέλθει στο Νταο.

Αρκετοί σχολιαστές (Σουζιγιού, Λιουκεφού) φαίνεται να έκαναν ένα σοβαρό λάθος αναφέροντας αυτό το απόσπασμα και όλα τα επόμενα στο νερό. Ακολούθησα τους F, H, G και Χονγκφού.

Αποφεύγει την ανύψωση και αγαπά την ταπείνωση. Η λέξη 善shàn (λαϊκά: καλός) σημαίνει εδώ «αγαπώ, είμαι ικανοποιημένος» (sic A: hi, lætatur). Κυριολεκτικά, «για κατοικία, αγαπά τη γη».

Κρύβει τις πιο λεπτές πτυχές της καρδιάς του· είναι τόσο βαθύς που δεν θα μπορούσε να διερευνηθεί. Είναι άδειος, αγνός, ήσυχος και σιωπηλός.

Όταν διαδίδει τις ευεργεσίες του, δείχνει τρυγερότητα σε όλους τους ανθρώπους και δεν έχει ιδιαίτερη στοργή για κανέναν.

Κυριολεκτικά: «Η πιστότητα στα λόγια». Οι λέξεις του πραγματοποιούνται και δεν είναι ποτέ ελλιπείς.

Αν κυβερνά ένα βασίλειο, οι άνθρωποι γίνονται αγνοί, ήσυχοι και διορθώνονται από μόνοι τους.

Όταν συναντά μια υπόθεση, προσαρμόζεται και την εκπληρώνει με κατάλληλο τρόπο, χωρίς να κάνει διακρίσεις.

Είτε πρέπει να προχωρήσει (για να αποκτήσει μια θέση) είτε να αποσυρθεί (από μια θέση), να διατηρήσει τη ζωή του ή να τη θυσιάσει, συμμορφώνεται με τον δρόμο του ουρανού.

Αυτή είναι γενικά η αιτία των αγώνων μεταξύ των ανθρώπων· θεωρούν τους εαυτούς τους σοφούς και προσπαθούν να υπερτερούν των άλλων. Αν κάποιος θέλει να υπερτερήσει των άλλων (κυριολεκτικά: «να νικήσει»), τότε και οι άλλοι θα θέλουν να υπερτερήσουν αυτού. Θα μπορούσε να μην κατηγορείται από τους άλλους ανθρώπους; Αλλά όταν ένας άνθρωπος σκέφτεται μόνο να είναι ταπεινός και υποτακτικός και δεν αγωνίζεται με κανέναν, ο όχλος αγαπά να τον υπηρετεί και δεν κουράζεται να τον έχει ως βασιλιά. Γι’ αυτό δεν κατηγορείται.