Rozdział 18 Laozi

Chiński tekst

dàofèi, yǒurén.
zhìhuìchū, yǒuwěi.
liùqīn, yǒuxiào.
guójiāhūnluàn, yǒuzhōngchén.

Tłumaczenie

Kiedy Wielka Droga upadła, pojawiły się humanitaryzm i sprawiedliwość.
Kiedy pojawiła się mądrość i przenikliwość, narodziła się wielka obłuda.
Kiedy sześć relacji rodzinnych straciło harmonię, pojawiły się synowska pobożność i rodzicielska miłość.
Kiedy państwo popadło w chaos, pojawili się lojalni ministrowie.

Uwagi

Kiedy Wielka Droga ( dào) była praktykowana, ludzie nie porzucali się nawzajem. Gdzie był humanitaryzm ( rén)? (Oznacza to, że humanitaryzm nie był jeszcze zauważalny.) Ludzie nie atakowali się nawzajem. Gdzie była sprawiedliwość ( )? (Oznacza to, że sprawiedliwość nie była jeszcze zauważalna.) Ale kiedy Dao ( dào) upadło, brak uczucia sprawił, że humanitaryzm stał się zauważalny; istnienie nieposłuszeństwa lub buntu sprawiło, że sprawiedliwość stała się zauważalna (lub wypełnianie obowiązków poddanych).

Słowa "mądrość ( zhì) i przenikliwość ( chá)" odnoszą się do tych, którzy rządzą.

Gdy tylko pojawiły się mądrość ( zhì) i przenikliwość ( chá), były wielkie zdrady pod pozorem oddania i wielka obłuda pod pozorem szczerości.

To wyrażenie odnosi się do ojca ( ) i syna ( ), starszych ( xiōng) i młodszych ( ) braci, męża ( ) i żony ( ).

W starożytności pojęcia synowskiej pobożności ( xiào) i rodzicielskiej miłości ( ) były nieznane, ale te cnoty istniały w sercach ojców i dzieci. Jednak kiedy droga świata upadła, wielu ojcom brakowało miłości do dzieci, dlatego rodzicielska miłość została postawiona jako przykład dla ojców; wielu dzieciom brakowało synowskiej pobożności, dlatego synowska pobożność była nauczana wszystkich dzieci w imperium. Stąd widać, że nazwy rodzicielskiej miłości i synowskiej pobożności powstały z niezgody między krewnymi.

庄子 Zhuāngzǐ: Yáo nie brakowało synowskiej pobożności, ale historia chwali tylko synowską pobożność Shùn. Dzieje się tak, ponieważ Yáo nie miał ojca takiego jak 瞽叟 Gǔsǒu (zło 瞽叟 Gǔsǒu podkreśliło synowską pobożność Shùn). 伊尹 Yī Yǐn i 周公 Zhōugōng nie brakowało lojalności wobec swojego władcy, ale historia chwali tylko lojalność 龙逢 Lóngpáng i 比干 Bǐgān (okrucieństwo cesarzy Jié i Zhòu podkreśliło ich cnotę).