บทที่ 20 ของเล่าจื๊อ

ข้อความจีน

绝jué学xué无wú忧yōu。
唯wéi之zhī与yú阿ē，相xiāng去qù几jǐ何hé？
善shàn之zhī与yú恶è，相xiāng去qù何hé若ruò？
人rén之zhī所suǒ畏wèi，不bù可kě不bù畏wèi。
忙máng兮xī其qí未wèi央yāng！
众zhòng人rén熙xī熙xī，若ruò享xiǎng太tài牢láo，若ruò春chūn登dēng台tái。
我wǒ魄pò未wèi兆zhào，若ruò婴yīng儿ér未wèi孩hái。
乘chéng乘chéng无wú所suǒ归guī！
众zhòng人rén皆jiē有yǒu余yú，我wǒ独dú若ruò遗yí。
我wǒ愚yú人rén之zhī心xīn，纯chún纯chún。
俗sú人rén昭zhāo昭zhāo，我wǒ独dú若ruò昏hūn。
俗sú人rén察chá察chá，我wǒ独dú闷mèn闷mèn。
淡dàn若ruò海hǎi，漂piāo无wú所suǒ止zhǐ。
众zhòng人rén皆jiē有yǒu已yǐ，我wǒ独dú顽wán似sì鄙bǐ。
我wǒ独dú异yì于yú人rén，而ér贵guì食shí母mǔ。

แปล

ละทิ้งการเรียนรู้ แล้วคุณจะพ้นจากความกังวล
ความแตกต่างระหว่าง "เวย์" (คำตอบรับสั้น) กับ "อู๋" (คำตอบรับช้า) น้อยเพียงใด!
ความแตกต่างระหว่างดีและชั่วมากเพียงใด!
สิ่งที่มนุษย์กลัว ไม่สามารถไม่กลัวได้
พวกเขาปล่อยตัวตามความวุ่นวายและไม่หยุดนิ่ง
มวลชนร่าเริงเปรียบเสมือนผู้ที่สนุกสนานกับอาหารอร่อย หรือผู้ที่ขึ้นสู่หอคอยสูงในฤดูใบไม้ผลิ
ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวที่สงบ (อารมณ์ของข้าพเจ้า) ยังไม่เกิดขึ้น
ข้าพเจ้าเหมือนทารกที่ยังไม่ยิ้มให้แม่
ข้าพเจ้าหลุดพ้นจากทุกสิ่ง เหมือนไม่รู้จะไปที่ไหน
มวลชนมีสิ่งเหลือเฟือ ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวเหมือนคนที่สูญเสียทุกสิ่ง
ข้าพเจ้าเป็นคนที่มีจิตใจจำกัด ไร้ความรู้
คนในโลกเต็มไปด้วยแสงสว่าง ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวเหมือนจมดิ่งในความมืด
คนในโลกมีสติปัญญาเฉียบแหลม ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวที่มีจิตใจมืดมัว
ข้าพเจ้าละลายเหมือนทะเล ลอยไปเหมือนไม่รู้จะหยุดที่ไหน
มวลชนทุกคนมีความสามารถ ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวที่โง่ เหมือนคนชนบท
ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวที่แตกต่างจากคนอื่น เพราะข้าพเจ้านับถือแม่ผู้เลี้ยงดู (สิ่งมีชีวิตทั้งปวง)

บันทึก

ก: 老子 ล่าวจื๊อ ไม่ได้หมายความว่าควรละทิ้งการเรียนรู้ทุกประเภท เขากล่าวถึงการเรียนรู้ที่ตื้นเขินซึ่งครอบงำคนในโลก บ: ผู้ที่ศึกษาวรรณคดีและวิทยาศาสตร์มักกังวลว่าความรู้ของตนไม่เพียงพอ พวกเขาแสวงหาความรู้จากภายนอกและกังวลใจกับความก้าวหน้าที่ไม่เพียงพออยู่เสมอ แต่ผู้ทรงธรรมพบทุกสิ่งที่ต้องการภายในตนเอง และไม่มีสิ่งใดที่เขาไม่รู้ ดังนั้นเขาจึงพ้นจากความกังวล

อี: ปราชญ์ในอดีตศึกษาเพื่อค้นหาหลักการภายในของธรรมชาติของตน ยกเว้นหลักการเหล่านี้ พวกเขาไม่ใช้จิตใจกับสิ่งใดเลย นี่เรียกว่าการปฏิบัติ 无为 อู๋เวย์ และทำให้การศึกษาของตนอยู่ในสภาพที่ไม่มีการศึกษา แต่เมื่อมนุษย์สูญเสียหลักการเหล่านี้ พวกเขาก็เสื่อมทรามและหันไปศึกษาเรื่องของโลก รูปแบบที่ดูดีงามได้บดบังและแทนที่ความเป็นจริง ความกว้างขวางของความรู้ทำลาย (ตามตัวอักษร "จม") จิตใจของพวกเขา ในที่สุด การศึกษา (ของโลก) เหล่านี้ไม่มีประโยชน์และกลับทำให้ความกังวลของพวกเขามากขึ้น เป้าหมายที่สูงส่งที่สุดของการศึกษาคือการบำรุงธรรมชาติของเรา (รักษาไว้ในความบริสุทธิ์ดั้งเดิม); วิธีที่ดีที่สุดในการบำรุงธรรมชาติคือการปลดปล่อยจากทุกข้อกีดกัน แต่ในปัจจุบัน การศึกษาโลกผูกมัดเรากับสิ่งภายนอกที่กักขังนิสัยธรรมชาติของเรา ไม่ใช่เหมือนกับการรับประทานยาที่เพียงแต่ทำให้โรคแย่ลงหรือ?

มนุษย์ควรละทิ้งการศึกษาโลกเหล่านี้และไม่ส่งเสริมมัน แล้วเขาจะพ้นจากความกังวลได้

บ: 唯 เวย์ หมายถึงคำตอบรับที่พูดเร็ว (เมื่อรับคำสั่งและจะปฏิบัติตามทันที); คำนี้แสดงถึงความเคารพ คำว่า 哦 โอ๋ หมายถึงคำตอบรับที่พูดช้า (เมื่อรับคำสั่งและไม่รีบปฏิบัติตาม); คำนี้แสดงถึงการขาดความเคารพ ทั้งสองเป็นเสียงที่ใช้ตอบ และในแง่นี้พวกมันแตกต่างกันเล็กน้อย แต่ถ้าพิจารณาว่าคำหนึ่งแสดงถึงความเคารพและอีกคำหนึ่งแสดงถึงการขาดความเคารพ พวกมันแตกต่างกันมาก

จากนี้จะเห็นได้ว่าบางสิ่งที่แตกต่างกันเพียงเส้นผม แต่สามารถแตกต่างกันมากในแง่ของประโยชน์ที่มอบให้หรือความทุกข์ที่อาจก่อให้เกิด ถ้ามนุษย์ต้องการหลีกเลี่ยงความชั่วร้าย เขาไม่สามารถละเลยการระมัดระวังและกลัวแม้แต่ความผิดพลาดเล็กน้อย

อีกทางหนึ่ง บ: เมื่อปฏิบัติตามเหตุผล ก็ทำความดี เมื่อกบฏต่อเหตุผล ก็ทำความชั่ว สองสิ่งนี้มาจากใจเดียวกัน และในแง่นี้มีระยะห่างเพียงเล็กน้อยระหว่างพวกมัน แต่ถ้าพิจารณาธรรมชาติเฉพาะของพวกมัน จะเห็นว่าพวกมันแตกต่างกันมาก

เดียวกัน บ: 老子 ล่าวจื๊อ ต้องการแสดงให้เห็นว่าผู้ทรงธรรมและคนธรรมดาทุ่มเทกับการศึกษาเท่ากัน และในแง่นี้พวกเขาแตกต่างกันเล็กน้อย แต่ถ้าพิจารณาความศักดิ์สิทธิ์ของคนหนึ่งกับความธรรมดาของอีกคนหนึ่ง จะเห็นว่าพวกเขาแยกจากกันด้วยระยะทางที่ไกลมาก

ตามคำอธิบายของ บ, อี, คำว่า 几何 จี่เหอ หมายถึง "น้อยเพียงใด!" (นั่นคือ ไม่มีคำอุทาน พวกมันแตกต่างกันน้อยมาก, 不多 ปู้ตัว); คำว่า 何若 เหอรั่ว หมายถึง "มากเพียงใด!" (นั่นคือ ไม่มีคำอุทาน พวกมันแตกต่างกันมาก)

นักอธิบายไม่เห็นพ้องต้องกันเกี่ยวกับสิ่งที่ 老子 ล่าวจื๊อ แนะนำให้กลัว ตาม เอ ควรกลัว (การมี) เจ้าชายที่ไม่ละทิ้งการศึกษา (การศึกษาโลก); ตาม 李斯 หลี่ซือ ควรกลัวชีวิตและความตาย

ด: เขากลัวกฎหมายและการลงโทษ

ฮ: ดนตรี ความสุขสำเร็จ ร่ำรวย และหรูหรา เป็นสิ่งที่ทำลายชีวิตของเราและทำร้าย 道 เต้า เหล่านี้เป็นสิ่งที่คนในยุคสมัยควรกลัว ข้าพเจ้าก็ควรกลัวและหลีกเลี่ยงพวกมันเช่นกัน

苏子由 ซูจื้อโยว: แม้ผู้ทรงธรรมจะไม่ยึดติดกับสิ่งของโลก แต่เขาก็ไม่ดูถูกกฎหมายของสมัย ไม่ละเลยหน้าที่ของตน ไม่ละเมิดหลักการของเหตุผล ไม่ว่าจะอยู่ในตำแหน่งใดในโลกหรือในการบริหาร ทั่วทั้งจักรวรรดิไม่สามารถบอกได้ว่าข้าพเจ้าแตกต่างจากคนอื่นอย่างไร

ข้าพเจ้าเป็นคำอธิบายของ 河上公 เหอซ่างกง และ ฮ. คำว่า 佯 หยาง (ภาษาพูด หมายถึง กลาง) ที่นี่หมายถึง "หยุด, เลิก" ความหมายนี้พบได้ในพจนานุกรม 辨字典 เปี้ยนจื้อเตี่ยน

ความหมายนี้มาจากคำอธิบาย อี

ตามตัวอักษร: "เหมือนผู้ที่สนุกสนานกับวัว นั่นคือ กินเนื้อวัวอย่างสนุกสนาน" บ: มนุษย์ต้องการเนื้อวัวอย่างกระหายเพื่อให้ลิ้นของตนพึงพอใจ; ในฤดูใบไม้ผลิ พวกเขาขึ้นสู่หอคอยสูงเพื่อให้ดวงตาของตนพึงพอใจ

เอ: อารมณ์และความปรารถนาของข้าพเจ้ายังไม่ปรากฏ อี: คำว่า 兆 จ้าว หมายถึง "การเคลื่อนไหวที่เบาที่สุด อ่อนแอที่สุด และในความหมายกริยา คือ มี แสดงการเคลื่อนไหวที่อ่อนแอและเกือบมองไม่เห็น ปรากฏอย่างอ่อน" เช่น รอยแตกบางๆ ที่ปรากฏบนกระดองเต่า (ซึ่งเผาเพื่อหาคำทำนาย)

อี: เมื่อทารกสามารถยิ้มได้ อารมณ์ของเขาก็เกิดขึ้นและจิตใจของเขาเริ่มสั่นไหว 老子 ล่าวจื๊อ ต้องการจะบอกว่ามวลชนต้องการสิ่งภายนอกอย่างกระหายและไม่สามารถยับยั้งความปิติยินดีของตนได้; เขาเพียงคนเดียวที่มีจิตใจสงบที่ยังไม่เริ่มรู้สึกถึงอารมณ์ที่เบาที่สุด เขาไม่รู้จักการสนุกสนานกับความสุขของมวลชน

อี: คำว่า 井井 จิ่งจิ่ง หมายถึง "ไม่หยุดและไม่ยึดติด (กับสิ่งของโลก)" ฮ: จิตใจของข้าพเจ้าไม่ปรารถนาอะไรเลย มันหลุดพ้นจากทุกข้อกีดกัน ข้าพเจ้าเดินทางไปในโลกด้วยจิตใจที่ว่างเปล่า ข้าพเจ้าเหมือนเรือที่สายจูงขาด

อี: มวลชนได้มามากมาย ทุกคนมีสิ่งเหลือเฟือ แต่ข้าพเจ้าไม่มีสิ่งใดเลย ข้าพเจ้าเพียงคนเดียวเหมือนคนที่สูญเสียสิ่งที่เขามี แต่การครอบครองเป็นสิ่งลวงตา เมื่อไม่มีสิ่งใดเลยต่างหากที่ครอบครองความมั่งคั่งที่แท้จริง (การไม่มีสิ่งใดหมายถึงสิ่งของโลก; "ครอบครองความมั่งคั่งที่แท้จริง" หมายถึงความมั่งคั่งภายในของปราชญ์ที่ปลดปล่อยตนเองจากสิ่งที่รับรู้ได้ทั้งหมด)

อี: คำว่า 浑浑 หุนหุน หมายถึง "ขาดความรู้ ไร้เดียงสา"

ฮ, อี: คำว่า 闷闷 เมิ่นเมิ่น (ภาษาพูด หมายถึง เศร้า) ที่นี่หมายถึง "สับสน, มัวหมอง"

เอ: ข้าพเจ้าละลายเหมือนแม่น้ำและทะเล ไม่มีใครรู้จักขอบเขตของข้าพเจ้า ซี: จิตใจของมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบไม่มีขอบเขต มัน (ตามที่ 苏子由 ซูจื้อโยว กล่าว) เหมือนทะเลที่ไม่สามารถค้นพบฝั่งที่ห่างไกลได้

ซี: ข้าพเจ้าเหมือนเรือว่างที่ลอยไปตามน้ำ เหมือนใบไม้ที่ถูกพัดพาไปด้วยลม

คำว่า 役 อี้ (ภาษาพูด หมายถึง ใช้) ถูกแปลในคำอธิบาย บ, และอีกหลายๆ ที่ เป็นคำว่า 能 เหนิง "ความสามารถ"

อีกทางหนึ่ง อี: 役 อี้ หมายถึง 为 เวย์ "ปฏิบัติ" ทุกคนทุ่มเทกับการปฏิบัติ (ตรงข้ามกับ 无为 อู๋เวย์)

อี: ข้าพเจ้าเหมือนคนชนบท คนที่มีรูปลักษณ์หยาบคาย (ตรงข้ามกับคนเมืองที่สุภาพ)

นั่นคือ, 道 เต้า ตาม อี, ก, คำว่า 食 ชื่อ, "กิน", ที่นี่ควรอ่านว่า 饲 ซื่อ, "เลี้ยงดู"

อี: คำว่า 饲母 ซื่อมู่ มีความหมายเดียวกันกับ 乳母 รู่มู่ "พี่เลี้ยง" เดียวกัน ทุกสิ่งมีชีวิตต้องการความช่วยเหลือจาก 道 เต้า เพื่อเกิด (และมีชีวิต) ดังนั้นจึงเรียกมันว่าแม่ของสิ่งมีชีวิตทั้งปวง จากนั้นมันจึงได้ชื่อว่า 饲母 ซื่อมู่ "พี่เลี้ยงที่ยิ่งใหญ่"

ข้าพเจ้านับถือ (เดียวกัน) พี่เลี้ยงของสิ่งมีชีวิต (道 เต้า) นี่คือสิ่งที่มวลชนไม่ทำ และข้าพเจ้าชอบทำ นี่คือสิ่งที่ข้าพเจ้าแตกต่างจากพวกเขา

李斯 หลี่ซือ: ไม่ใช่ว่าข้าพเจ้าเป็นคนโง่จริงๆ ถ้าข้าพเจ้าแตกต่างจากมวลชน ก็เพราะข้าพเจ้ารู้จักสิ่งสำคัญ เข้าใจถึงแหล่งที่มา ไม่ปล่อยให้ตนเองถูกพัดพาไปด้วยกระแสของสิ่งของโลก นี่คือสิ่งที่ข้าพเจ้าหมายถึง "นับถือแม่ผู้เลี้ยงดูสิ่งมีชีวิตทั้งปวง"